Van een CTO wordt verwacht dat hij spreekt over architectuur, data, projectdelivery en codekwaliteit. Maar onder elk technologisch vraagstuk kom ik steeds weer iets diepers tegen: onzichtbare dynamieken die teams, besluiten en zelfs hele organisaties sturen. Dáár raakt systemisch fenomenologisch werk mijn vak.
Systemisch fenomenologisch werk is een manier van kijken en handelen waarbij je de onderliggende, vaak onzichtbare dynamieken in een systeem zichtbaar maakt om zo beter te begrijpen wat er werkelijk speelt.
Technologie gaat nooit alleen over technologie
Bij grote IT-transformaties richten we ons vaak op tools, methodes en governance. Toch blijkt keer op keer dat succes of mislukking niet in het projectplan zit, maar in het systeem eronder.
- Een team dat verandering afwijst, ook al is de oplossing helder.
- Stakeholders die oude processen blijven verdedigen.
- Een stille loyaliteit aan “zo doen we het hier al jaren.”
Vanuit systemisch perspectief zijn dit geen obstakels, maar verschijnselen die bij het organisatieveld horen. Ze moeten eerst gezien worden, voordat ze kunnen verschuiven.
Fenomenologie in de boardroom
Systemisch fenomenologisch werk draait niet om zweverigheid, maar om scherpe waarneming: wat laat zich zien in het systeem, als we aannames even parkeren?
- Wie pakt vanzelf verantwoordelijkheid, en wie ontwijkt die?
- Waar stroomt energie in een project, en waar lekt ze weg?
- Welke patronen keren telkens terug in verschillende trajecten?
Als CTO gebruik ik deze bril in strategiegesprekken, bij het doorbreken van patstellingen of om vertrouwen te bouwen tussen business en IT. Vaak onthult het ‘fenomeen’ wat de cijfers niet laten zien.
Concreet resultaat
Dit klinkt misschien abstract, maar levert zeer tastbare effecten op:
- Snellere alignment in projecten, omdat onderliggende spanningen vroeg zichtbaar worden.
- Sterkere teams die helderheid hebben over rollen, loyaliteiten en dynamieken.
- Beter besluitvormingsvermogen op boardniveau, omdat we niet alleen naar data kijken, maar ook naar het systeem dat die data voortbrengt.
Vooruitkijken
De toekomst van technologisch leiderschap gaat niet alleen over AI, cloud of cybersecurity. Het gaat over leiders die harde skills combineren met systemisch bewustzijn.
Als CTO moeten we beide talen beheersen: die van de data én die van de onderstroom.
Juist die combinatie — technische scherpte aan de ene kant, systemisch inzicht aan de andere — schept leiders die niet alleen targets najagen, maar organisaties bouwen die duurzaam bloeien.